Defibrylator AED na NZK (Nagłe Zatrzymanie Krążenia)

Nagłe zatrzymanie krążenia jest gwałtownym stanem chorobowym, które powoduje zatrzymanie czynności mechanicznej serca, co z kolei prowadzi do ustania krążenia krwi. Powoduje to wtórne zatrzymanie oddechu, co w konsekwencji nieodwracalnie uszkadza mózg czy nawet prowadzi do śmierci. Po rozpoznaniu NZK należy niezwłocznie przystąpić do resuscytacji. Szacunkowo na terenie Europy dochodzi do nagłego zatrzymania krążenia u ok. 700tys. osób rocznie.

Patogeneza

Przypadki nagłego zatrzymania krążenia, uwzględniając jego przyczynę, dzielimy na:

  • Pierwotne zatrzymanie krążenia, którego przyczyną są głównie choroby serca. Najpopularniejszymi jednostkami chorobowymi są zaburzenia rytmu oraz zawał mięśnia sercowego, jednak schorzeń kardiologicznych odpowiedzialnych za NZK może być wiele. W skutek niedotlenienia mięśnia sercowego dochodzi do jego zawału, przez pęknięcie blaszki miażdżycowej, która rozrasta się stopniowo w naczyniach wieńcowych, odpowiedzialnych za zaopatrywanie tkanki mięśniowej serca w tlen.
  • Wtórne zatrzymanie krążenia. Te nie dotyczą jedynie mięśnia sercowego. Wtórne nagłe zatrzymanie krążenia często jest konsekwencją urazów, obecności płynu w jamie osierdzia, czyli powstanie tamponady serca, odma opłucnowa a także zburzenia elektrolitowe, ze względu na potas.

Przyczyn NZK jest jednak znacznie więcej, wśród nich, oprócz wyżej wspomnianych należy wymienić także: kwasicę, migotanie komór, częstoskurcz komorowy bez tętna, zatrucia (w tym przedawkowania leków), hipokaliemia, hiperkaliemia, zaburzenia metaboliczne, czyli zbyt niskie lub za wysokie stężenie potasu w surowicy krwi, hipoglikemia, czyli niskie stężenie glukozy we krwi i inne.

Niestabilna dławica piersiowa, zawał serca, czyli ostre zespoły wieńcowe są najczęstszą przyczyną pierwotnego zatrzymania krążenia. Każdy taki przypadek, a zwłaszcza w czynności elektrycznej bez tętna, za każdym razem wymaga uwzględnienia tzw. Odwracalnych, wyżej wymienionych przyczyn.

Charakterystyczne objawy, ryzyko zachorowania

Niemal połowa naturalnych zgonów w Polce spowodowana jest chorobami układu krążenia. Najczęstsze żniwo zbierają zawał serca i nagłe zatrzymanie krążenia.

Serce pełni rolę pompy. Pompuje krew, która dociera do każdej komórki ciała wraz z tlenem. Niedotlenienie narządów wewnętrznych a przede wszystkim mózgu prowadzi do nieodwracalnych zmian, które mogą prowadzić do śmierci. Przyczyną tego jest zaburzenie rytmu serca, czyli migotanie komór, które objawia się raz przyspieszoną, raz chaotyczną pracą serca. Zdrowe serce dorosłego człowieka bije z częstotliwością 60-100 uderzeń na minutę, z kolei przy migotaniu komór może uderzać nawet 600razy na minutę. Zaburzenia te w efekcie prowadzą do niedotlenienia organizmu, czyli nagłego zatrzymania krążenia. Najbardziej niebezpieczny jest fakt, że występuje nagle i może spotkać nie tylko dorosłe osoby, ale również dzieci. NZK może spotkać też osoby uprawiające sport i te cieszące się dobrym zdrowiem, prowadzące higieniczny tryb życia. Objawem nagłego zatrzymania krążenia jest brak oddechu i nagła utrata przytomności. Chory odczuwa wcześniej przyspieszone bicie serca, ucisk w klatce piersiowej, duszność, jest mu słabo. Nagłe zatrzymanie krążenia może wystąpić również w przypadku przedawkowania leków, wyziębienia lub przegrzania organizmu, podtopienia się. Innymi objawami NZK są: brak wyczuwalnego oddechu lub tzw. oddech agonalny, wyczuwalny brak fali tętna na dużych naczyniach tętniczych, utrata świadomości oraz brak reakcji na bodźce, co jest skutkiem ustania przepływu krwi w mózgu. Ponadto widocznymi objawami są także drgawki toniczno-kloniczne, sinica dystalnych części ciała, zwiotczenie mięśni, bladość, szerokie źrenice nie reagujące na światło, plamy opadowe. Wyżej wymienione symptomy obligują do podjęcia natychmiastowej pierwszej pomocy oraz rozpoczęcia resuscytacji.

Mechanizm nagłego zatrzymania krążenia

Podłoża nagłego zatrzymania są różne, a samo zatrzymanie krążenia nie zawsze oznacza, że w sercu dochodzi do całkowitego ustania czynności elektrycznej i mechanicznej. Bowiem podłożem nagłego zatrzymania krążenia prowadzącym do śmierci jest arytmia. Poniżej przedstawiam mechanizmy zatrzymania, które dzielimy na dwie grupy: rytmy defibrylacyjne i niedefirylacyjne.

Rytmy defibrylacyjne:

  • Migotanie komór, to niesynchroniczna praca komórek mięśnia sercowego. Częste pobudzenie mięśnia sercowego w okresie refrakcji względnej, czyli depolaryzacja zachodząca w różnym czasie, jeśli nie zostanie przerwana w ciągu kilku minut, doprowadzi do zgonu. Na podstawie elektrokardiogramu rozpoznaje się migotanie komór. W tej sytuacji częstość akcji serca dochodzi nawet do 600 pobudzeń na minutę. Jest to jednym z najczęstszych powodów zatrzymania krążenia.
  • Częstoskurcz komorowy bez tętna,wymaga zastosowania defibrylacji oraz rozpoczęcia zabiegów reanimacji, czyli takiego samego leczenia jak przy migotaniu komór, ponieważ w zapisie EKG widoczne są wysokie, ostre zespoły QRS, czyli różniące częstoskurcz komorowy od częstoskurczu nadkomorowego oraz brak załamka P.
  • Torsade de pointes,również wymaga zastosowania elektrostymulacji z narzuconą częstotliwością. Jest to niemiarowa praca komór 15-250 na minutę w zapisie EKG zmieniająca się częstotliwość napięcia zespołów QRS. Tego typu częstoskurcz komorowy może prowadzić do zatrzymania krążenia, może się także przekształcić w migotanie komór.

Rytmy niedefibrylacyjne:

  • Asystolia- linia ciągła, falista w co najmniej dwóch sąsiadujących odprowadzeniach EKG, czyli całkowite zaprzestanie akcji serca bez czynności elektrycznej. Zazwyczaj oznacza całkowity brak czynności skurczowej serca, oprócz przypadków asystolii rzekomej.
  • Aktywność elektryczna bez tętna PEA „Pulseless Electrical Activity”, czyli elektromechaniczne rozkojarzenie. Prowadzi do zatrzymania krążenia. Charakterystyczną jej cechą jest aktywność elektryczna, rejestrowana w zapisie EKG przy braku fali tętna, a dokładniej braku czynności mechanicznej serca. Zwana jest także nieefektywną systolą. Podczas PEA występują drobne skurcze miokardium, lecz są zbyt słabe aby wywołać falę tętna lub ciśnienie tętnicze. Zdarza się, że jest spowodowana przez odwracalne przyczyny, takie jak: wysoki/niski poziom potasu, niedotlenienie, wyziębienie, krwotok, zatrucie substancjami chemicznymi, zatorowatość płucna i wieńcowa, odma opłucnowa, tamponada osierdzia.

Algorytm postępowania w przypadku nagłego zatrzymania krążenia. ABC. Prawidłowa technika uciśnięć klatki piersiowej.

Każdy z nas może być świadkiem nagłego zatrzymania krążenia, tak w miejscu publicznym jak i w domu. Naszym obowiązkiem jest pomoc takiej osobie. Tylko jak przeprowadzić resuscytację? Z pomocą może przyjść nam prosty schemat zachowań, który przedstawiam poniżej. Po wstępnej ocenie stanu chorego (stan świadomości, wygląd ogólny, czynności życiowe, krążenie, drożność dróg oddechowych), należy podjąć się reanimacji, czyli ożywianiu. Należy wykonać masaż serca, sztuczne oddychanie oraz defibrylację, czyli elektroterapię. Podstawowa reanimacja powinna się odbywać według schematu ABC:

  • Drogi oddechowe (Airway)
  • Oddychanie (Breathing)
  • Krążenie krwi (Circulation)

Wyżej wymienione czynności wykonuje się bez sprzętu medycznego, jakim są defibrylatory. Jednak wybór metody postępowania zależny jest od stanu zdrowia osoby, której udzielana jest pomoc. Może zdarzyć się, że wymagana będzie zaawansowana metoda działania. Należy wówczas działać według algorytmu:

  1. Przede wszystkim należy zachować bezpieczeństwo swoje i poszkodowanego.
  2. Sprawdzić przytomność.
  3. Udrożnić drogi oddechowe. Należy wyznaczyć osobę odpowiedzialną za przyniesienie defibrylatora AED i drugą za powiadomienie pogotowia.
  4. Zapewnienie uciśnięć klatki piersiowej. Masowanie z właściwą częstotliwością i głębokością. RKO 30:2 u dorosłych, do momentu podłączenia defibrylatora. U dzieci 15:2.
  5. Przykleić elektrody do klatki piersiowej zgodnie z instrukcją.
  6. Defibrylacja przy migotaniu komór i częstoskurczu bez tętna 1×150-360J u dorosłych i dzieci powyżej 7 roku życia, u dzieci młodszych jest to 4J/kg masy ciała.
  7. Po użyciu defibrylatora natychmiast podjąć ponownie RKO 30:2 przez 2 minuty, u dzieci zaś 15:2 także przez 2 minuty.
  8. Czekamy na przyjazd pogotowia, które prawdopodobnie poda choremu Adrenalinę oraz rozważy podaż Magnezu, Atropiny, Amidoranu.

Dlaczego defibrylatory AED powinny być powszechnie dostępne w środowisku publicznym oraz jak zmieniły oblicze ratownictwa

Powszechny dostęp do defibrylacji to wspaniała idea, której przewodzi umieszczenie znacznej liczby defibrylatorów AED w miejscach prywatnych oraz publicznych, by poprawić skuteczność pierwszej pomocy oraz skrócić czas reanimacji, celem ratowania życia ludzkiego. Jej najważniejszym założeniem jest zwiększenie bezpieczeństwa społeczeństwa.

Szacuje się, że przeżywalność po nagłym zatrzymaniu krążenia wynosi zaledwie 1 na 10 osób. W największej grupie ryzyka znajdują się szczególnie kobiety po 50 roku życia. Aby uratować osobę mamy maksymalnie 10 minut. Najważniejsze jednak są pierwsze 4, gdyż po 4 minucie przerwa w dopływie krwi powoduje nieodwracalne zmiany w mózgu i innych narządach wewnętrznych. Podsumowując, najlepszym i jedynym ratunkiem jest poddanie serca poszkodowanego defibrylacji. Dlatego tak ważny jest powszechny i publiczny dostęp do AED, bowiem nim przyjedzie pogotowie, które często potrzebuje kilkunastu minut na dotarcie na miejsce zdarzenia, jest to jedyna szansa na przeżycie dla osoby reanimowanej.

Ze względu na niezawodność defibrylatorów AED warto w nie inwestować. Urządzenia typu AED to specjalistyczny sprzęt do przeprowadzania resuscytacji, który samodzielnie analizuje rytm serca. Są bezpieczne i proste w obsłudze. W chwili, gdy interwencja jest konieczna, automatycznie wysyła impuls elektryczny do serca osoby reanimowanej. Dzięki urządzeniom AED przeprowadzenie akcji ratunkowej jest możliwe nawet przez osoby bez wykształcenia medycznego. Po upewnieniu się, że pacjent rzeczywiście potrzebuje pomocy, należy rozpiąć osobie resuscytowanej koszulę, lub rozciąć ją. Następnie, o ile zajdzie taka konieczność, ogolić klatkę piersiową, za pomocą dołączonej apteczki golarki jednorazowego użytku, po czym przykleić podłączone do defibrylatora elektrody zgodnie z instrukcją graficzną znajdującą się na obrazku. Defibrylator AED wydaje nam spokojnym tonem, głośne komendy głosowe, których należy słuchać i postępować zgodnie z nimi. Elektrody połączone za pomocą specjalnego żelu z ciałem pacjenta, dostarczają do jednostki centralnej informacje o stanie pracy serca poszkodowanego i poddają je szczegółowej analizie. Wówczas jeżeli zajdzie taka konieczność, defibrylator sam dobierze odpowiednią moc oraz liczbę wyładowań elektrycznych do stanu osoby resuscytowanej.

Reasumując, podstawowym celem defibrylacji jest umożliwienie sercu powrotu do regularnej i właściwej pracy. Defibrylatory prowadzą nas bezpiecznie przez cały proces reanimacyjny. Impuls elektryczny jest generowany tylko wówczas, gdy wystąpiło nagłe zatrzymanie krążenia w rytmie częstoskurczu komorowego i migotania komór. Urządzenie AED nie wyśle wstrząsu, gdy serce poszkodowanego nie wymaga defibrylacji, wobec czego jest bezpieczne, skuteczne i ratuje ludzkie życie.

Bibliografia:

DEFIBRYLATORY AED OLAMED

EKG w medycynie ratunkowej, autorzy: Amal Mattu, William Brady; ABC Resuscytacji (II wydanie) + EKG w medycynie ratunkowej, Wydawnictwo Górnicki;

www.ratownikmed.pl/ratownictwo/ratownictwo-pierwsza-pomoc/714-nagle-zatrzymanie-krazenia-nzk

www.wylecz.to/uklad-krazenia/nagle-zatrzymanie-krazenia



To jest wyrób medyczny.
Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą