Polska została uznana przez Światową Organizację Zdrowia za jeden z dwóch najbardziej zanieczyszczonych krajów Unii Europejskiej. Aż 33 z 50 najbardziej zanieczyszczonych miast w UE są z Polski, w tym niechlubnym rankingu plasujemy się nawet przed Bułgarią.
1. SMOG- czym jest i jak powstaje? Główne przyczyny smogu.
Smog jest zjawiskiem atmosferycznym powstałym na skutek mieszana się powietrza zanieczyszczonego dymem ze spalinami i mgłą. Znaczenie słowa „smog” sygnalizuje połączenie słów smoke, czyli dym oraz fog, czyli mgła, idealnie określając zjawisko.
Przyczyny smogu
Problem smogu związany jest z emisją szkodliwych pyłów i gazów powstałych w wyniku spalania paliw takich jak: benzyna, olej napędowy, węgiel kamienny oraz drzewny, etc. Wśród przyczyn należy wymienić także zanieczyszczenia pochodzenia przemysłowego, z elektrowni i zakładów przemysłowych, ale przede wszystkim zabudowanie korytarzy powietrznych, które dotychczas pozwalały wymieniać zanieczyszczenia i przywiewać świeże powietrze. Poważnym problemem są również paleniska indywidualne oraz emisje z lokalnych kotłowni. Wynika to z braku świadomości społeczeństwa na temat paliw jakimi ogrzewają swoje domy. Temat ten wymaga szczególnej uwagi ze względu na fakt, że pył PM10 oraz inne produkty niskiej emisji zbierają coraz większe żniwo w zwiększeniu zachorowań oraz śmiertelności. Wśród przyczyn smogu, nie można nie wspomnieć o emisji komunikacyjnej i o zwiększającym się z roku na rok ruchu samochodowym. Poważnym źródłem zanieczyszczeń są także te napływowe z sąsiednich obszarów. Stężenie szkodliwych, trujących pyłów w Polsce przekracza znacznie granice normy, często kilkukrotnie.
2. Rodzaje smogu
Wyróżniamy dwa podstawowe rodzaje smogu:
- Smog fotochemiczny, nazywany także smogiem typu Los Angeles. Powstaje on, gdy w upalne dni występuje nadmierny ruch uliczny. Jego elementami są związki organiczne, m. in. Azotany, aldehydy, tlenki azotu, ozon, ketony, nadtlenki organiczne. Jednakże najważniejszym elementem tworzenia się tego typu smogu stanowi ditlenek azotu, czyli odszczepiający wolny atom tlenu, pod działaniem promieniowania. Głównym z powodów, przez które mamy do czynienia ze smogiem typu fotochemicznego jest wspomniana wyżej zwiększona ilość wydzielanych spalin oraz rozwój motoryzacji.
- Smog typu londyńskiego. Tego rodzaj smogu powstaje na skutek zanieczyszczeń powietrza, związanych ze spalaniem węgla, co w konsekwencji powoduje emisje dwutlenku siarki SO2 i pyłów. Tego typu zanieczyszczenia łączą się z mgłą, co prowadzi do tworzenia się kropel kwasu siarkowego H2SO4 , które zawieszają się w powietrzu. Nazwa, smog londyński, wiąże się z pewną historią. Mianowicie w 1952r., w Londynie panował bardzo silny smog, koncentracja dwutlenku siarki SO2 była większa od 3,5 mg/m3 powietrza, co było przyczyną masowych zgonów. Na przestrzeni trzech dni, w wyniku smogu, śmierć poniosło 4tys. ludzi.
3. Trujący skład smogu
Podział zanieczyszczeń występujących w powietrzu tworzących smog, wyróżnionych według kryteriów określonych przez UE:
- Ocena pod względem ochrony zdrowia:
- dwutlenek siarki (SO2)
- dwutlenek azotu (NO2)
- tlenek węgla (CO)
- benzen (C6H6)
- ozon (O3)
- pył drobny PM10 (o średnicy do 10µm)
- pył drobny PM2,5 (o średnicy do 2,5 µm)
- metale ciężkie: ołów (Pb), arsen (As), nikiel (Ni), kadm (Cd) oznaczane w pyle PM10
- benzo(a)piren oznaczany w pyle PM10
- Ocena pod względem ochrony roślin:
- dwutlenek siarki (SO2)
- tlenki azotu (NOx)
- ozon (O3)
4. Smog- Jak smog wpływa na zdrowie
Jak wyjaśnia alergolog i pulmonolog prof. Jerzy Kozielski z Uniwersytetu Medycznego w Katowicach, smog toruje drogę wszelkim infekcjom, upośledza funkcje obronne dróg oddechowych, obciąża serce, utrudnia wymianę gazową w płucach. Jak podkreśla, jedynym sposobem ograniczenia tych zagrożeń jest zmniejszenie emisji zanieczyszczeń.
„Kilkudniowy wzrost zanieczyszczeń powietrza przekłada się na zwiększoną liczbę zgonów z powodu chorób układu oddechowego, a także wzrost absencji chorobowej, potwierdziły to badania prowadzone w wielu krajach” – prof. Jerzy Kozielski.
Jak zaznacza prof. Kozielski, wśród niebezpiecznych dla naszego zanieczyszczeń związanych z postępowaniem człowieka, do atmosfery najwięcej jest emitowanych pyłów, benzopirenów, tlenków węgla i azotu, dwutlenku siarki. Długotrwała ekspozycja na te związki, nawet przy niewysokich stężeniach, sprzyja zapaleniom błony śluzowej drzewa oskrzelowego, toruje drogę bakteriom i wirusom, upośledza funkcje obronne dróg oddechowych, upośledza także wymianę gazową w płucach i zwiększa ryzyko alergii. Prof. Kozielski wyjaśnia:
„Kiedy oskrzela się kurczą, narasta duszność, szczególnie u tych osób, którzy mają już w nich stan zapalny. Kiedy się kurczą, organizm jest też słabiej dotleniony – jest mniej tlenu w pęcherzykach płucnych, obkurczają się naczynia krwionośne w płucach. Spadająca wentylacja powoduje wzrost ciśnienia w tętnicy płucnej, co powoduje, że serce musi z większą siłą pompować krew do płuc. To się przekłada na większe obciążenie pracą serca i na zaburzenia całego układu sercowo-naczyniowego”
Smog jest niebezpieczny i negatywny dla zdrowia. Sprzyja rozwojom:
- chorób układu oddechowego (np. astmy, przewlekła obturacyjna choroba płuc, zapalenie oskrzeli i płuc, nowotwory płuc),
- chorób układu krążenia (np. miażdżycy tętnic, zatorowatość płucna, zwężenie naczyń, nadciśnienia, zawału, choroba wieńcowa, arytmia),
- alergii,
- chorób układu rozrodczego (np. bezpłodność, przedwczesne porody, niższa waga i obwód główki u noworodków),
- problemów z układem nerwowym (np. z pamięcią, koncentracją),
- występowania nowotworów (np. rak krtani, płuc, gardła) u coraz młodszych osób.
- A także sprzyja udarom, wylewom, przyspiesza procesy neurodegracyjne, chorobie Alzheimera, depresji a nawet obniżeniu IQ.
5. Smog- Ile papierosów wypalają Twoje płuca?
Smog to cichy zabójca, rujnuje zdrowie powoli i nieodwracalnie. Czy każdy człowiek żyjący w smogu jest palaczem? Owszem, tak. Osoby niepalące a żyjące w miejscu o zanieczyszczonym, palą biernie. Tytuł najgroźniejszego zabójcy w mieszance lotnych substancji przypada smogowi. Nosi on bowiem benzoapiren, rakotwórczą substancję, który jest jednym ze składników dymu wydzielanego podczas palenia papierosów. Oddychając miejskim powietrzem, wypalamy kilka papierosów dziennie. Według kalkulatora zamieszczonego na stronie Polskiego Alarmu Smogowego, przebywając na zewnątrz wdychamy średnio w następujących miastach:
- Kraków – ponad 5 papierosów dziennie, czyli 2021 papierosów rocznie
- Łódź – ponad 5 papierosów dziennie, czyli 1981 papierosów rocznie
- Katowice – 4,5 papierosa dziennie, czyli 1659 papierosów rocznie
- Wrocław – ok. 3 papierosów dziennie, czyli 1080 papierosów rocznie
- Warszawa – ok. 2 papierosów dziennie, czyli 745 papierosów rocznie
- Poznań – prawie 2 papierosy dziennie, czyli 706 papierosów rocznie
- Szczecin – prawie 2 papierosy dziennie , czyli 690 papierosów rocznie
- Gdańsk – niecałe 2 papierosy dziennie , czyli 627 papierosów rocznie
- Bydgoszcz -prawie 1,5 papierosa dziennie, czyli 513 papierosów rocznie
- Lublin – 1 papieros dziennie, czyli 317 papierosów rocznie
6. Smog- jak dbać o zdrowie, gdy powietrze jest gęste od smogu?
Jak dbać o siebie, gdy w powietrzu unosi się smog? Można zmniejszyć czas przebywania poza domem, lecz co jeśli musimy przebywać na dworze?
W takiej sytuacji z ratunkiem przychodzą nam maski antysmogowe:
Maski antysmogowe skutecznie chronią przewód oddechowy przed wniknięciem najbardziej niebezpiecznych pyłów zawieszonych PM 2.5, bakterii, wirusów, pyłków. Oczyszczające powietrze maski antysmogowe powstały z myślą o osobach, które chcą chronić swoje zdrowie przed szkodliwym wpływem smogu, pyłu, kurzu czy dymu. Wyposażone są w specjalne, wymienne filtry z aktywnym węglem o najwyższej klasie ochronnej N99. Ich żywotność zależy od wielu czynników takich jak: częstotliwość oddychania, poziom zanieczyszczenia powietrza w jakim używana jest maska, utrzymywanej higieny. Maski te są odporne na zabrudzenia, lecz można je też prać, co zwiększa higienę użytkowania. W miejscu mocno zakurzonym, np. na budowie, gdzie występuje najwięcej pyłów, producent przewiduje ok. 70 godzinny czas użytkowania. Można ją używać podczas każdej pory roku, zarówno zimą jak i wiosną, ponieważ jest przeciwalergiczna, jak również jest także antybakteryjna, przeciwwirusowa oraz przeciwpyłowa PM 2,5. Maski posiadają także FFP3 -najwyższą klasę ochronną.
Mają nowoczesny design oraz funkcjonalność, są wykonane z wysokiej jakości materiałów, a także są wygodne w noszeniu. Zapewniają kompleksową ochronę oraz swobodę w oddychaniu.
Zachęcamy do zapoznania się z maskami antysmogowymi OLAMED:
TU KUPISZ Maskę antysmogową Demalo Mask Neo
Maska antysmogowa Demalo Mask Neo zestaw
Maska antysmogowa Demalo Mask Mesh zestaw
Źródła:
- https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/smog;3976775.html
- https://www.poradnia.pl/smog-zagrozeniem-dla-zdrowia-i-zycia.html
- http://www.poradnikzdrowie.pl/zdrowie/uklad-oddechowy/jak-sie-chronic-przed-smogiem_44395.html
- https://pulmonologia.mp.pl/aktualnosci/132277,jak-smog-wplywa-na-organizm-czlowieka
- https://www.olamed.com.pl/kategoria-produktu/maski-antysmogowe/
- https://www.mp.pl/pacjent/pulmonologia/aktualnosci/132277,jak-smog-wplywa-na-organizm-czlowieka
- http://smogwawelski.org/smog-rodzaje-normy-zrodla-zanieczyszczen